“Rönesansı ıskalayanlar İnsan 2.0’ı da ıskalıyor” ifadesi, tarihin önemli dönüm noktalarını ve bu dönemlerdeki düşünsel dönüşümleri kaçıran bireylerin veya toplumların, günümüzde hızla ilerleyen teknolojik devrimleri de göz ardı ettiğinde nasıl sonuçlarla karşılaşabileceğini ortaya koyar. Rönesans, Batı medeniyetlerinde bilim, sanat, felsefe ve düşünce dünyasında büyük bir sıçrama yaratmışken, “İnsan 2.0” kavramı ise modern dönemde insan yaşamını değiştiren teknolojik yeniliklerle (yapay zeka, genetik mühendislik, biyoteknoloji) şekillenen yeni bir insan formuna işaret eder. Bu tür dönüşümleri kaçırmak, birçok açıdan tarihsel ve sosyo-ekonomik sonuçlar doğurur.

1. Bilimsel ve Teknolojik Geri Kalmışlık Rönesans, insanlık tarihinin en önemli entelektüel uyanış dönemlerinden biridir ve bu dönemi kaçıran toplumlar, bilimsel ve teknolojik ilerlemelerde geri kalmıştır. Aynı şekilde, günümüzdeki dijital devrimi ve yapay zekâ gelişimlerini kaçıran toplumlar da benzer bir şekilde bilgi ekonomisinin dışında kalma riski taşır. Bilimsel ilerlemelerden geri kalan toplumlar, eğitim, sağlık ve teknoloji erişiminde büyük eşitsizliklerle karşı karşıya kalabilirler. Nitekim, bir çalışma dijital bölünmenin, gelişmekte olan ülkelerde ekonomik kalkınmayı ciddi şekilde engellediğini vurgulamaktadır [1]. Aynı şekilde, yapay zekâ ve robotik teknolojilerdeki sıçramaları takip etmeyen toplumlar, endüstri 4.0’ın sunduğu fırsatlardan yararlanamama riskiyle karşı karşıya kalacaklardır [2].
2. Toplumsal ve Ekonomik Eşitsizliklerin Derinleşmesi Dijitalleşme ve biyoteknolojik ilerlemeler toplumlar arası eşitsizlikleri artırma potansiyeline sahiptir. Yapay zekâ, otomasyon ve robotik teknolojiler, iş gücü piyasasında büyük bir dönüşüm yaratmaktadır. Örneğin, yapay zekânın iş gücü üzerindeki etkisi üzerine yapılan bir araştırma, düşük becerili işlerin otomasyon tarafından ele geçirilme olasılığının yüksek olduğunu, bunun ise toplumsal eşitsizlikleri derinleştireceğini öne sürmektedir [3]. Bu tür teknolojileri benimsemeyen toplumlar, küresel ekonomi yarışında daha da geri kalacak ve sosyal refah seviyesi düşecektir. Nitekim, Dünya Ekonomik Forumu, dijital beceriye sahip olmayan bireylerin işsiz kalma riskinin çok daha yüksek olduğunu belirtmektedir [4].
3. Kültürel ve Entelektüel Marjinallik Rönesans dönemi, aynı zamanda kültürel bir uyanış dönemidir. Leonardo da Vinci gibi isimlerin yarattığı düşünsel yenilikler, Batı medeniyetlerinin entelektüel liderliğini pekiştirmiştir. Günümüzde de, dijitalleşmenin kültürel boyutu, toplumların entelektüel zenginliklerini artıran önemli bir unsurdur. Dijitalleşme sürecinde geri kalan kültürler, hem bilim hem de sanat alanında marjinalleşme riski taşır. Teknolojiye adapte olamayan toplumlar, kültürel gelişimlerini sürdüremeyerek küresel ölçekte söz sahibi olamayacaklardır [5].
4. İş Gücü Piyasasında Adaptasyon ve Yetkinlik Kaybı Teknoloji ve yapay zeka, birçok sektörü dönüştürürken, bu dönüşümlere adapte olamayan iş gücü piyasaları ve toplumlar büyük kayıplarla karşılaşabilir. McKinsey tarafından yapılan bir araştırmaya göre, otomasyon ve yapay zeka, 2030’a kadar mevcut işlerin %30’unu dönüştürecek, dolayısıyla bu süreçleri anlamayan bireyler işsizlik riskiyle karşı karşıya kalacaklardır [6]. Özellikle “İnsan 2.0” evrimine uyum sağlayamayan bireyler, iş gücü piyasasında daha az değerli görülecek ve bu da toplumsal refah düzeyinde ciddi bir düşüşe yol açacaktır.

Yukarıdaki grafik, Rönesans ve İnsan 2.0 gibi büyük dönüşüm süreçlerini kaçıran toplumların karşılaştığı olası riskleri kategorize ederek görselleştiriyor. Grafik, bu dönüşümlerin göz ardı edilmesinin dört ana alandaki etkisini gösteriyor:

1. Bilimsel ve Teknolojik Geri Kalmışlık (%30): Teknolojik ilerlemeleri takip edemeyen toplumların geri kalma olasılığı en yüksek risktir.
2. Toplumsal Eşitsizliklerin Artması (%25): Teknolojik dönüşümleri kaçıran bireyler ve toplumlar arasında sosyal eşitsizlikler derinleşir.
3. Kültürel ve Entelektüel Marjinallik (%20): Dijital ve teknolojik gelişmeleri benimsemeyen toplumlar kültürel olarak marjinalleşebilir.
4. İş Gücü ve Yetenek Kaybı (%25): Yeni teknolojiye adapte olamayan iş gücü piyasası yetenek kaybı yaşar ve bu işsizlik oranlarını artırır.

---

Kaynaklar:

1. World Bank Group, “Digital Dividends: World Development Report 2016,” World Bank Publications, 2016.
2. Schwab, Klaus. “The Fourth Industrial Revolution: What It Means, How to Respond.” World Economic Forum, 2016.
3. Acemoglu, Daron, and Restrepo, Pascual. “Robots and Jobs: Evidence from US Labor Markets.” Journal of Political Economy, 2019.
4. World Economic Forum, “The Future of Jobs Report 2020.” Geneva: World Economic Forum, 2020.
5. Castells, Manuel. The Rise of the Network Society. Wiley-Blackwell, 2010.
6. McKinsey Global Institute, “Jobs Lost, Jobs Gained: Workforce Transitions in a Time of Automation.” McKinsey & Company, 2017.